Rysunek 1źródło:dobra.rada.pl

Słysząc po raz kolejny, że godziwa praca jest tylko za granicą warto pamiętać, że nie zawsze i nie wszystkim udaje się odnaleźć na obcym rynku pracy. Wielkość bezrobocia w 2013 roku polski rząd oszacował na 13%. Jeśli myślisz o wyjeździe, oto kilka praktycznych wskazówek.

Tylko osoby zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy (PUP) jako bezrobotne muszą zgłaszać wyjazd za granicę i podjęcie tam pracy do PUP. Wszyscy inni mają pełną swobodę wyboru pracodawcy, moga zatrudniać się na zasadach kraju do którego wyjadą. Należy jednak pamiętać o tym, że dochody z pracy za granicą trzeba uwzględnić w zeznaniu podatkowym. O tym, w jakim kraju należy płacić podatki decyduje zasada rezydencji. W jej myśl rezydent danego kraju rozlicza się w tym państwie z całości uzyskanych przychodów – zarówno tych uzyskanych w tym kraju, jak i osiągniętych poza jego granicami. Z zasadą rezydencji wiąże się zatem nieograniczony obowiązek podatkowy – czyli rozliczenie wszystkich zarobków danego podatnika.

Pośrednictwo - agencje zatrudnienia

Wykazy agencji znajdują się na stronie internetowej  www.kraz.praca.gov.pl. Informacje można  uzyskać również telefonicznie w Wojewódzkich Urzędach Pracy

Z usług niepublicznych agencji zatrudnienia korzysta rocznie ok. 100 tysięcy osób. Niestety, wciąż pojawiają się informacje o działalności nielegalnych pośredników proponujących pracę za granicą, którzy często, chcąc uwiarygodnić swoją ofertę, angażują w proces rekrutacji publiczne służby zatrudnienia.
Legalne prowadzenie działalności agencji zatrudnienia wymaga uzyskania wpisu do rejestru agencji zatrudnienia. Rejestr prowadzony jest przez  Marszałków Województw. Dokumentem potwierdzającym wpis do ww. rejestru jest wydawany agencji zatrudnienia certyfikat. Z obowiązku posiadania certyfikatu zwolnione są agencje zatrudnienia z państw członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego  Obszaru  Gospodarczego oraz Szwajcarii- korzystające ze swobody świadczenia usług  - świadczące usługi z zakresu agencji zatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej  Polskiej. Agencje te mają obowiązek jedynie poinformowania Marszałka Województwa o zamiarze prowadzenia  swojej  działalności w Polsce.

Agencja  ma obowiązek zawarcia z osobą kierowaną do pracy pisemną umowę. To nie jest umową o pracę, zawieraną z pracodawcą. 

Umowa kierująca do pracy musi zawierać takie informacje jak:

zagranicznego pracodawcę,

okres zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,

rodzaj oraz warunki pracy i wynagradzania, a także przysługujące osobie kierowanej do pracy świadczenia socjalne,warunki ubezpieczenia społecznego oraz od następstw nieszczęśliwych wypadków i chorób tropikalnych,

obowiązki i uprawnienia osoby kierowanej do pracy oraz agencji zatrudnienia,

zakres odpowiedzialności cywilnej stron w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy zawartej między agencją zatrudnienia a obywatelem polskim, w tym stronę pokrywającą koszty dojazdu i powrotu osoby skierowanej do pracy w przypadku niewywiązania się pracodawcy zagranicznego z warunków umowy oraz tryb dochodzenia związanych z tym roszczeń,

kwoty należne agencji  zatrudnienia z tytułu faktycznie poniesionych kosztów związanych ze skierowaniem do pracy za granicą poniesione na:  dojazd i powrót osoby skierowanej, wydawanie wizy, badania lekarskie i tłumaczenie dokumentów,

informację o trybie i warunkach dopuszczania cudzoziemców do rynku pracy w państwie wykonywania pracy,

inne zobowiązania stron.

 Umowa, która nie zawiera wszystkich wyżej wymienionych punktów, jest niezgodna z prawem. Przed podpisaniem musisz ją dokładnie przeczytać, bo spełnienie wszystkich wymogów formalnych nie jest żadną gwarancją, że wypunktowane w niej warunki będą korzystne. Chodzi np. o zapisy, z których wynika, że trzeba wykupić przejazd lub ukończyć kurs nauki języka obcego właśnie u tego pośrednika, a bilet lub kurs kosztuje zdecydowanie więcej niż powinien. Nikt nikogo nie zmusza do podpisania takiej umowy. Zawsze można wybrać innego pośrednika pracy. Nie zgadzaj się na pracę bez umowy.

Jeżeli warunki pracy lub płacy nie są zgodne z zawartymi w umowie, masz prawo wystąpić z roszczeniami do agencji zatrudnienia. Po powrocie do kraju  można dochodzić swoich roszczeń wobec agencji występując do sądu z powództwem cywilnym.

Kiedy pracodawca nie wywiązuje się z warunków umowy o pracę  – trzeba to zgłosić do agencji zatrudnienia.W niektórych państwach pomocy mogą udzielać związki zawodowe, inspekcje pracy albo urzędy pracy. Gdy ten sposób nie przynosi rezultatu istnieje możliwość pozwania pracodawcy do Sądu Pracy w danym kraju  – jako jedynej instytucji rozstrzygającej spory pomiędzy pracobiorcą i pracodawcą. Najlepiej to zrobić przed powrotem do kraju.

Osoba szukająca pomocy lub informacji za granicą może zgłosić się do  polskich placówek dyplomatycznych. Na stronach internetowych polskich placówek dyplomatycznych znajdująsię telefony i adresy instytucji, gdzie można uzyskać pomoc oraz zgłosić informację o nieuczciwych pośrednikach pracy lub nieuczciwych pracodawcach.

Opłaty

Agencje zatrudnienia mogą pobierać opłaty od osób kierowanych do pracy  z tytułu faktycznie poniesionych kosztów związanych ze skierowaniem do pracy za granicą, takich jak: dojazd i powrót osoby kierowanej do pracy, wydawanie wizy, badania lekarskie i tłumaczenie dokumentów – pod warunkiem wyspecyfikowania tych opłat w umowie zawartej z osobą kierowaną do pracy za granicą.

Agencje zatrudnienia nie mają prawa pobierać  przedpłat, kaucji oraz opłat z tytułu wyszukiwania i wskazania pracodawcy zagranicznego. Niedozwolone jest pobieranie opłat rekompensujących koszty: eksploatacyjne, wynagrodzenia pracowników, wynajmu lokalu, wyjazdów (delegacji) pracowników agencji zatrudnienia, rekrutacji, usług pocztowo-telekomunikacyjnych, druków, reklamy, ogłoszeń prasowych itp.

agencje pracy tymczasowej

W przypadku tymczasowych agencji zatrudnienia zwróć uwagę na to, czy płaca będzie uzależniona od ilości zleceń od pracodawców Wtedy koszty związane z zakwaterowaniem i utrzymaniem mogą pochłonąć bądź wręcz przekroczyć otrzymane wynagrodzenie.

Agencje pracy tymczasowej mogą zatrudniać pracowników tymczasowych na podstawie umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas wykonywania określonej pracy oraz – w szczególnych przypadkach, jeżeli praca tymczasowa nie maiłaby mieć cech stosunku pracy  – dopuszcza się zawieranie umów cywilnoprawnych (umowy zlecenia lub umowy o dzieło). Należy pamiętać, że zawierając z agencją pracy tymczasowej umowę cywilnoprawną, osoba nie podlega ochronie przewidzianej dla stosunku pracy. Wszelkie uprawnienia powinny zostać zapisane w umowie cywilnoprawnej. Agencje pracy tymczasowej mogą delegować własnych pracowników do świadczenia pracy tymczasowej w innych krajach Unii Europejskiej. Wówczas należy sprawdzić jakie w danym kraju obowiązują przepisy dotyczące zatrudniania pracowników tymczasowych. Wobec pracownika zawsze będzie obowiązywała korzystniejsza regulacja.

Jeżeli masz wątpliwości, czy prawa pracownicze są przestrzegane, należy skontaktować się z właściwym okręgowym inspektoratem pracy www.pip.gov.pl lub za granicą z organem odpowiedzialnym za kontrolę przestrzegania prawa pracy.

Kogo informować w przypadku nielegalnej działalności agencji zatrudnienia?

O takich przypadkach należy informować Okręgowe Inspektoraty Pracy oraz Wojewódzkie Urzędy Pracy (jednostki Urzędów Marszałkowskich prowadzące w praktyce rejestr agencji zatrudnienia). Jeżeli  zachodzi podejrzenie o popełnieniu przez agencję zatrudnienia przestępstwa – o tym fakcie  należy poinformować  policję lub prokuraturę. Prowadzenie agencji zatrudnienia bez  wymaganego  wpisu do rejestru agencji zatrudnienia karane jest grzywną nie mniejszą niż 3000 zł. Tej samej karze grzywny podlega każdy, kto: pobiera od osoby, dla której poszukuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, dodatkowe niedozwolone opłaty i nie przestrzega zasady zakazu dyskryminacji.
Ponadto, conajmniej 4000zł kary grzywny zapłaci ten, kto kieruje do pracy bez zawarcia pisemnej umowy z osoba kierowaną.W przypadku stwierdzenia, że agencja  zatrudnienia narusza prawo lub w ogóle nie posiada zezwolenia na prowadzenie działalności możliwa jest interwencja inspektorów Okręgowych Inspektoratów Pracy.

Jak zabezpieczyć się przed nielegalnymi pośrednikami pracy?

Staraj się postępować zgodnie z podanymi wskazówkami:

1. Sprawdź czy  agencja zatrudnienia posiada  stosowny certyfikat (wykaz agencji

zatrudnienia znajduje się na stronie internetowej www.kraz.praca.gov.pl).

2. Nie korzystaj z ofert pracy zamieszczanych w prasie zawierających jedynie numer

telefonu kontaktowego oraz ze spotkań z pośrednikiem poza biurem firmy (np.: na ulicy,

dworcu, w kawiarni).

3. Pamiętaj, że  agencja zatrudnienia nie ma prawa do pobierania opłat za  „załatwienie”

pracy. W przypadku skierowania do pracy za granicą dozwolone jest pobieranie opłat z

tytułu poniesionych przez agencję zatrudnienia kosztów na: dojazd i powrót osoby

skierowanej do pracy za granicę, wydawanie wizy, badania lekarskie i tłumaczenia

dokumentów.

4. Nie płać pośrednikowi „z góry” bez pokwitowania. Pamiętaj, że dowód wpłaty na konto

pośrednika - oszusta - nie daje dużych szans na odzyskanie wpłaconej kwoty.

5. Nie płać przed wyjazdem za mieszkanie za granicą oferowane przez pośrednika. Zwykle

kontakt kończy się na pobraniu opłat za lokal.

6. Zanim zapłacisz pośrednikowi za przejazd lub kurs nauki języka obcego, sprawdź, ile

wynoszą ceny w innych firmach. Nie przepłacaj!

7. Pośrednik pracy ma obowiązek zawarcia z osobą kierowaną do pracy za granicą umowy,

zawierającej m. in.: nazwę pracodawcy, warunki pracy i płacy, należne świadczenia, itp.

(art. 85 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach

rynku pracy – Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, późn. zm.).

8. Pamiętaj, że pośrednik pracy powinien kierować Cię do pracodawcy a nie do innego

zagranicznego pośrednika. Pracodawcą tym może być także zagraniczna agencja pracy

tymczasowej.

9. Sprawdź w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub

Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), czy dany pośrednik ma zgłoszoną działalność

gospodarczą i od jak dawna.

10. Zawsze sprawdzaj, czy dany pośrednik posiada umowę zawartą z pracodawcą

zagranicznym i czy wysyłał już ludzi do pracy za granicę.

Źródło: mpips.gov.pl